Život sa tako opakom bolešću kao što je multiple skleroza (MS) nije nimalo jednostavan, a osobe koje je imaju i oni koji o njima brinu trebalo bi da budu edukovani i informisani kako bi se sa njom izborili na najbolji mogući način. Prof. dr Jelena Drulović, neurolog Instituta za neurologiju KC Srbije, je tokom online predavanja, koje je organizovalo Društvo multiple skleroze Srbije, podelila sa pacijentima svoja znanja o tome kako prepoznati i bolje razumeti sekundarno progresivnu MS.
MS je hronično oboljenje koje traje celog života i koje zahvata centralni nervni sistem (CNS) – mozak i kičmenu moždinu. Ono što je osnovna karakteristika bolesti su zapaljenske promene koje se dešavaju unutar mozga i koje dovode do oštećenja omotača koji prate nervna vlakna u mozgu.
„Najčešća forma bolesti je relapsno remitentna (RR) koja počinje kod otprilike 85% ljudi koji imaju MS i koja se karakteriše ponovljenim atacima, tj. relapsima. Iza njih slede periodi oporavka, odnosno remisije. S druge strane, preostalih 10-15% pacijenata počinju bolest primarno progresivnom formom koja se karakteriše stalnim kontinuiranim pogoršanjem. Treća forma bolesti je sekundarno progresivna (SP). Ona kod više od polovine bolesnika, koji su u početku imali relapsno remitentnu bolest, posle 15-ak godina prelazi u SP formu. Ne mora da znači da će svi pacijenti razviti SP bolest, već se smatra da se to dešava kod 80% ljudi. Takođe, kod otprilike 40% ljudi sa SP se ponovo dešavaju relapsi – akutna pogoršanja koja se ispoljavaju različitim neurološkim manifestacijama koje traju najmanje 24 časa. Relapsi tokom SP faze su mnogo ređi, nego kod RR forme”, započela je predavanje prof. dr Jelena Drulović.
Kako je profesorka pojasnila, konverzija iz RR u SP bolest se smatra značajnim elementom i značajnim markerom dugotrajnog toka bolesti i važno je da znamo kada se ona kod koga razvija. Ono što je problem je što ne postoji nikakav marker na osnovu koga bismo saznali da je pacijent prešao u SP formu i zbog toga do zaključaka dolazimo na osnovu kliničkih karakteristika. Značajno je reći da se obično kasni sa tom dijagnozom. Prema studijama, sa dijagnozom se u proseku kasni tri godine i zbog toga se dijagnoza SP bolesti postavlja retrospektivno.
| MS je najčešća onesposobljavajuća neurološka bolest kod mladih odraslih osoba i to je razlog zbog čega je ova bolest od ogromnog značaja i zbog čega se intenzivno proučava širom sveta. Ona najčešće počinje između 20. i 40. godine života. Prema najnovijim podacima, procena je da širom sveta oko 2,6 miliona ljudi boluje od MS. Bolest je češća kod žena nego kod muškaraca, a osobe sa MS žive osam godina kraće. Prema podacima iz našeg registra iz 1996. godine, u Srbiji je od MS bolovalo oko 42 osobe na 100.000. Već 2013. u Srbiji je bilo blizu 100 obolelih na 100.000. Analiza koja je nedavno završena govori da prevalencija iznosi blizu 140 na na 100.000 osoba. Porast je posledica novih kriterijuma koji omogućavaju da brže postavimo dijagnozu. |
Svaki simptom kod neuroloških bolesti može biti i manifestacija MS.
„Kod MS postoji čitav niz skrivenih simptoma koji predstavljaju veliki problem i remete kvalitet života. Pacijenti često nisu spremni da govore u problemima i to je posebno slučaj o poremećajima koji su u vezi sa funkcijom sfinktera – umokravanje, problemi sa stolicom, seksualna disfunkcija koja se javlja u 50 do 85% ljudi koji imaju MS. Takođe, nešto što se ne vidi su kognitivni poremećaji, depresivnost, neuropatski bol, zamor… Kada govorimo o toku bolesti, najčešće počinje kao RR i manifestuje se akutnim pogoršanjima posle čega dolazi do potpunog oporavka ili zaostajanja određenog stepena deficita.
Posle 15-ak godina, bolest prelazi u SP formu kod koje se mogu dešavati relapsi, ali problem je što nastavlja da napreduje – nevezano samo za relapse, već za činjenicu da na bazi te neurodegeneracije dolazi do stalnog pogoršanja neurološkog deficita. Na taj način, može da se zaključi da se radi o SP formi bolesti ukoliko između dva relapsa dolazi do postepenog pogoršanja hoda.
Drugi deo predavanja prof. dr Jelene Drulović možete očekivati u narednom periodu.
